Kemoterapinin Zararları Kemoterapi, kanser hücrelerine yönelik bir tedavi yöntemi olmasına rağmen vücutta bulunan sağlıklı hücreleri de olumsuz etkileyebilir. Özellikle hızlı bölünen hücreler bu tedaviden en çok zarar gören hücrelerdir. Bu hücreler arasında saçları besleyen hücreler, üreme sistemi ile ilgili hücreler, kan hücreleri ve mide-bağırsak hücreleri bulunmaktadır. Hızlı bölünen hücrelerde meydana gelen hasar sonucu bazı belirtiler ortaya çıkabilir. Bu belirtiler hastanın durumu, kullanılan ilacın dozu, türü ve uygulanış şekline göre farklılık gösterebilir. Kemoterapi sonucu oluşan bazı yan etkiler basit müdahalelerle tedavi edilebilirken, bazı yan etkilere karşı dikkatli olunması gerekebilir. Saç Dökülmesi: Kemoterapi nedeniyle saçları besleyen hücreler hasar görebilir. Bu durumda saçlarda kırılma ve dökülme görülebilir. Oluşan dökülmenin yoğunluğu kullanılan ilaca bağlı olarak değişebilir. Saç dökülmesi tedavi başladıktan sonraki 2-3 hafta içinde gerçekleşir. Kemoterapi sonucu oluşan dökülme kalıcı değildir. Tedavi tamamlandıktan sonra dökülen saçlar yeniden çıkar. Ancak çıkan saçlar eski saçlara göre farklılık gösterebilir. Renk veya saç şekli değişiklikleri gözlemlenebilir. Saçların yanı sıra kaş veya kirpiklerde de dökülme yaşanabilir, ancak bu dökülme saç dökülmesine göre daha azdır. Saç dökülmesi kemoterapinin en yaygın belirtilerindendir. Kilo ve İştah Kaybı: Kemoterapi tedavisinde kullanılan ilaçlar, hastada belirgin bir iştah kaybına yol açabilir. Yaşanan iştahsızlığın boyutuna göre ani kilo kaybı da oluşabilir. Bu nedenle kemoterapi süresince dengeli ve düzenli beslenmeye özen gösterilmelidir. Vücudun dinç kalması sağlanarak tedavi nedeniyle oluşabilecek diğer yan etkilere karşı önlemler alınmalıdır. Kemoterapi tedavisi tamamlandıktan sonra iştah kaybı kendiliğinden ortadan kaybolur. Tat Değişimleri: Kemoterapi tedavisi veya kanser hastalığı bazı yiyeceklerin tadının olumsuz etkilenmesine yol açabilir. Bazen tatlı türüne karşı istek artabilir, bazı vakalarda ise tatlı gıdalara karşı aşırı hassasiyet oluşabilir. Yaşanan tat değişikliği hem iştah kaybına hem de kötü beslenmeye neden olabilir. Tat değişikliği kemoterapi tedavisi boyunca sürebileceği gibi tedaviden sonra da haftalarca devam edebilir. Mide Bulantısı ve Kusma: Kemoterapi nedeniyle hastaya uygulanan ilaçlar mide bulantısı ve kusmaya yol açabilir. İlaçlar mideyi kaplayan alanda tahribat oluşturarak bölgeye hasar verir. Mide bulantısına kusma, halsizlik, terleme ve baş dönmesi eşlik edebilir. Kemoterapi uygulandıktan dakika veya saatler sonra kusma görülebilir. Bazı vakalarda kusma daha geç ortaya çıkarak daha uzun bir zaman dilimini kapsayabilir. Kemoterapi nedeniyle oluşan mide bulantısı ve kusmaya karşı farklı ilaçlar reçete edilebilir. Ayrıca evde de geleneksel yöntemler kullanılarak sorun hafifletilebilir. İshal: İlaçların etkisiyle günde bir defa veya daha fazla dışkı sulu bir şekilde görülebilir. İshal ile şişkinlik hissi, gaz ve kramp tarzı ağrılar görülebilir. Kemoterapi sindirim sistemini kaplayan dokulara hasar verdiği için ishal görülen en yaygın yan etkilerdendir. Bazı durumlarda ise ishal kullanılan ilacın türüne bağlı olarak gerçekleşir. Tedavinin gereğinden fazla uzun sürmesi, radyoterapi tedavisi ve ilaçların dozu ishal riskini artıran faktörlerdir. İshal eğer aşırı sıvı kaybına, kan bozukluğuna ve beslenme düzensizliğine yol açıyorsa sonucu tehlikeli olabilir. Bu nedenle ishal vakalarında mutlaka doktor bilgilendirilmelidir. Kabızlık: Kabızlık ile şişkinlik ve gaz problemleri de yaşanıyorsa basur olasılığı çok yüksektir. Kemoterapi hastalarının yarısından fazlası bu şikâyete maruz kalabilir. Kemoterapide kullanılan ve ağrıyı hafifletmek için kullanılan ilaçlar kabızlığa yol açabilir. Yorgunluk: Yorgunluk diğer şikâyetler gibi en çok rastlanan yan etkilerden biridir. Tedavinin etkisiyle konsantrasyon bozukluğu, zihin ve bedensel yorgunluk, güç kaybı yaşanabilir. Kemoterapi nedeniyle yaşanan yorgunluk, normal zamanlarda yaşanan yorgunluk ile çok farklı özelliklere sahiptir. Dinlenmek ve yeterli uyumak ile ortadan kaybolmaz ve hayat kalitesini ciddi anlamda düşürür. Kalp Hasarı: Kemoterapi nedeniyle kullanılan ilaçların bazıları kalpte hasara yol açabilir. Önceden kalp problemi olanlar, sigara kullananlar, kan basıncı yüksek olanlar bu yan etkiden daha fazla etkilenebilir. Kalpte ritim bozukluğu, baş dönmesi, nefes darlığı ve öksürük gibi şikâyetler oluşabilir. Sinir Sistemi: Kemoterapi nedeniyle kullanılan ilaçların bir kısmı sinir sistemine zarar verebilir. Sinir sisteminde oluşan hasar bazen başlangıçta, bazen ise yıllar sonra ortaya çıkabilir. Sinir sisteminde oluşan hasar nedeniyle bulanık görme, duyma kaybı, kokulara karşı hassasiyet ve ağız kuruması gibi şikâyetler açığa çıkabilir. |
Hayriye
11 Temmuz 2024 PerşembeKemoterapi tedavisi sırasında yaşadığım saç dökülmesi kalıcı mı olacak, yoksa tedavi bittikten sonra saçlarım yeniden çıkar mı? Tedavi sürecinde iştah kaybı ve kilo kaybı yaşadığımda dengeli beslenmeyi nasıl sağlayabilirim? Mide bulantısı ve kusma sorunlarını hafifletmek için evde hangi geleneksel yöntemleri kullanabilirim? Tedavi sırasında yaşadığım yorgunluk hissi normal mi, bu durumu hafifletmek için ne yapabilirim?
Cevap yazAdmin
11 Temmuz 2024 PerşembeMerhaba Hayriye Hanım,
Saç dökülmesi kemoterapi tedavisinin yaygın yan etkilerinden biridir, ancak genellikle kalıcı değildir. Tedavi bittikten sonra saçlarınız büyük olasılıkla yeniden çıkacaktır. Elbette bu süreç kişiden kişiye farklılık gösterebilir, bu yüzden doktorunuzla durumu paylaşmanızda fayda var.
Tedavi sürecinde yaşadığınız iştah kaybı ve kilo kaybını dengelemek için küçük, sık öğünler yemeyi deneyebilirsiniz. Besin değeri yüksek, kalorisi yoğun gıdalar tercih edebilirsiniz. Smoothie'ler, protein barları ve besin takviyeleri de yardımcı olabilir. Doktorunuz veya bir diyetisyenle konuşarak size özel bir beslenme planı oluşturabilirsiniz.
Mide bulantısı ve kusma sorunlarını hafifletmek için zencefil çayı içmeyi deneyebilirsiniz. Ayrıca, nane ve limon gibi doğal aromalar da mide bulantısını azaltabilir. Küçük, sık öğünler yemek ve ağır, yağlı yiyeceklerden kaçınmak da mideyi rahatlatabilir.
Yorgunluk hissi kemoterapi sürecinde oldukça normaldir. Bu durumu hafifletmek için dinlenmeye özen gösterebilir, kısa yürüyüşler yaparak hafif egzersizlerle enerjinizi artırabilirsiniz. Ayrıca, yeterince su içmek ve dengeli beslenmek de yorgunluk hissini azaltabilir.
Umarım bu bilgiler size yardımcı olur. Tedavi sürecinde moralinizi yüksek tutmanız çok önemli, size en kısa sürede sağlığınıza kavuşmanızı diliyorum.