Tatlandırıcıların zararları, günümüzde merak edilen ve tartışılan konular arasında ilk sıralarda yer almaktadır. Light, şekersiz, diyet, kalorisiz ya da diyabetik ibareleri taşıyan besinlerde bulunan tatlandırıcılar, bu besinlerin sınırsız bir şekilde tüketilebileceği anlamına gelmemektedir. Diyabet, kalp ve damar hastalıkları, obezite gibi hastalıklar, insan sağlığını önemli ölçüde etkilemektedir. Bu hastalıkların tedavisinde medikal tedavi uygulanmakta ve uygulanan medikal tedavinin yanı sıra en etkin yöntemlerden biri de diyet yapmaktır. Diyetisyenler, bu hastalıklara sahip bireylere diyet listelerinde şekerli ve şekersiz yiyeceklerin tüketimini sınırlamaktadır. Ancak, diyabeti olan hastalarda tatlı algılama duyusunun azalması ve tatlı yiyeceklerin sevilmesi nedeniyle tatlı yeme isteği artmaktadır.

Bu tatlı yeme ihtiyacını karşılamak için şeker yerine kullanılabilecek, aynı tadı veren ancak sağlık açısından sakıncası olmayan düşük kalorili veya kalori içermeyen bazı yapay tatlandırıcılar kullanılmaktadır. Yapay tatlandırıcılar iki gruba ayrılmaktadır:

Sükroz: Şeker pancarı ve şeker kamışından elde edilen bir disakkarittir. Sofra şekeri olarak da adlandırılmaktadır. Mısır şurubu, bal ve esmer şekerin içeriğinde bulunur.

Fruktoz: Meyvelerde ve balda doğal olarak bulunur. Diyabetik ürünlerin yapımında da kullanılmaktadır.

Sorbitol: Meyve ve sebzelerde doğal olarak bulunur. Günlük olarak alınması gereken miktar 30 gramı geçtiğinde hazımsızlık ve ishale neden olabilir. Fazla kullanımı mide ağrısı, katarakt oluşumu, göz hücrelerinin yapısının bozulması, yüksek tansiyon ve böbrek rahatsızlıklarına yol açabilir.

Mannitol: Tatlılık derecesi glikoz kadardır. Sakız ve şeker üretiminde, gıda sanayisinde tatlandırıcı olarak kullanılır. Fazla kullanımı beyinde ödem oluşumuna neden olabilir.

Ksilitol: Sebze ve meyvelerde, çilek, karnabahar ve Malta eriğinde bulunur. Dişlerde oluşan çürüklere karşı koruyucu etkisi vardır.

Aspartam: Diyet içecekler, diyet baklava, kahvaltılık olarak üretilen tahıllar, yoğurt, süt, çay, tatlı ve kahvede kullanılır.

Asesülfam: Kahve, çay, kahvaltılık tahıllar, çilek, meyve, tatlı ve diğer yiyeceklerde kullanılabilir. Uzun süreli kullanımı baş ağrısı, depresyon, karaciğer ve böbrek rahatsızlıklarına yol açabilir.

Sakarin: Çay için kullanılan şekerden 300-400 kat daha fazla tatlıdır. Yüksek dozda sakarin alımı hayvanlarda üriner sistem tümörlerine neden olabilir. İnsanlarda kanser olma ihtimali bulunduğu için kullanımı yasaklanmıştır. Hamile kadınların kullanması, bebeğe zarar verebileceği için önerilmemektedir.

Siklamat: Sükroza göre 30 kat daha fazla tatlı olduğu bilinmektedir. Aşırı siklamat alımı ishale neden olabilir.

Yapay tatlandırıcıların uzun vadeli etkileri üzerine yapılan araştırmalar sınırlıdır ve bazı çalışmalarda potansiyel sağlık risklerine dikkat çekilmektedir. Bu nedenle, yapay tatlandırıcıların tüketimi konusunda dikkatli olunmalı ve mümkün olduğunca doğal tatlandırıcılar tercih edilmelidir. Doğal tatlandırıcılar arasında stevia, bal ve agave şurubu gibi seçenekler bulunmaktadır. Bu tatlandırıcılar, yapay olanlara göre daha az yan etkiye sahiptir ve birçok insan tarafından daha güvenli olarak kabul edilmektedir.

Sonuç olarak, tatlandırıcıların zararları ve sağlık üzerindeki etkileri dikkate alındığında, bu maddelerin tüketiminde ölçülü olunması önemlidir. Sağlıklı bir yaşam için, dengeli beslenme ve doğal gıdaların tercih edilmesi her zaman en iyi seçenek olacaktır.