Spiral, doğum kontrol yöntemleri arasında en çok tercih edilenlerden biridir. Ancak bazı durumlarda spiral kullanımı uygun olmayabilir ya da çıkarılması gerekebilir. Aile planlaması kapsamında spiral dışında doğum kontrol hapları, hormon iğneleri, hormon kapsülleri, tüp bağlatma yöntemi ve prezervatif gibi çeşitli yöntemler bulunmaktadır.

Spiral, rahim içine yerleştirilen bir doğum kontrol aracıdır. Spermin yumurta ile buluşmasını önler ve döllenme gerçekleşse bile rahim içini olumsuz etkileyerek gebeliği engeller. Spiral, ucu ip aparatlı metal veya plastikten üretilmiş, yaklaşık 3 santimetre boylarında T şeklinde bir araçtır. T'nin uç kısımları bakır telle sarılıdır ve bu teller gebeliği engellemek amacıyla tasarlanmıştır. Hormon özellikli spiraller ise rahim içinde embriyonun tutunmasını engelleyerek döllenmeyi önler. Spiral genellikle rahim ağzının geçirgenliğini azaltır ya da spermleri etkisiz hale getirir. Bu işlem, spiralin ucunda bulunan teller sayesinde gerçekleşir.

Spiral, doğum kontrol yöntemleri arasında en güvenilir olanlardan biridir. Ancak nadiren de olsa dış gebeliği tetikleyebilir. Normal şartlarda spiral herhangi bir yan etkiye neden olmaz. Ancak ara kanama, aşırı kanama, kahverengi akıntı ve kasık ağrısı gibi şikayetler varsa spiralde bir sorun olabilir. Bu durumlarda spiral kaymış olabilir. Olası yan etkileri azaltmak için spiral kontrol edilmeli veya tamamen çıkarılmalıdır.

Spiralde bir sorun varsa, cinsel birliktelik sırasında ağrı, enfeksiyon riski, kanama ve titreme yaşanabilir. Spiral, enfeksiyon olasılığını nadiren de olsa artırabilir. Dolayısıyla anormal kanama varsa spiral ciddiye alınarak kontrol edilmelidir. Bu gibi durumlarda öncelikle tedavi yoluna gidilir. Eğer tedavi başarısız olursa spiral çıkarılmalıdır.

Spiral, rahim içi bir araç olduğu için rahme uygun şekilde tasarlanmıştır. Rahim içinde doğuştan gelen anormalliklerde spiral takılması uygun değildir. Enfeksiyon riski taşıyan kadınlar için de uygun bir doğum kontrol yöntemi değildir. Daha önce dış gebelik geçmişi olan kişiler için de uygun değildir.

Spiral, yılda iki kez kontrol edilmelidir. Kontrol sırasında vajina ve rahim ağzı incelenir. Rahim ağzında spiral ip aparatı kontrol edilir. Ardından vajinal ultrason ile spiralin olması gereken yerde olup olmadığına bakılır. Eğer spiral olması gereken yerde değilse muayene sırasında fark edilir. Spiral yerinde olmasa bile koruyuculuğu devam edebilir, ancak gebelik riski taşır. Bu gibi durumlarda yeniden takılması daha doğru olur.

Doğum kontrol hapları, iğneler ve implantlar hormon içerikli olduğu için herkesin kullanımı için uygun değildir. Bu tür koruyucular uzun süre kullanıldığında bazı problemlere yol açabilir. Bu doğum kontrol yöntemlerini kullanan kişilerin sigara içmemesi, kolesterol sorunu olmaması ve diyabet hastası olmaması gerekir. Spiral için bu tür kısıtlamalar söz konusu değildir. Spiral alındıktan sonra 1-2 adet döngüsünün ardından tekrar gebe kalınabilir.