Kolesterolün Zararları

Kolesterolün zararları, kolesterol vücuttaki dokularda bulunan hücre zarında ve kan plazmasında taşınan, yağ yapısında olan bir bileşimdir. Kandaki lipoprotein denilen maddelerle taşınmaktadır. Bu insanlarda doğuştan itibaren bulunan ve yaşamı süresince vücudunda olan bir maddedir. Gelişim çağında olan kişilerde gelişime yardımcı olan bazı hormonların yapısında da bulunmaktadır. Kolesterolün taşınmasını sağlayan lipoprotein adı verilen maddeler HDL (Hight density lipoprotein) ve LDL (Low density lipoprotein) olarak iki türlüdür. Bunların içinde LDL kötü kolesterol olarak bilinir. Bu tür kolesterol düşük yoğunlukta olan lipoprotein tarafından taşınır. Kolesterolün zararları değerlendirildiğinde, bu türde olan kolesterol kalp hastalıklarıyla olan bağlantısı yüzünden dikkate alınır. Kötü kolesterol 18-25 cm çapındaki taneciklerden oluşur, lipit ve protein içerir. Damarlarda düzenli olarak taşındığından, plaklar oluşturarak damar sertliği etkisi yaratabilir. Kötü kolesterolün fazlası kanda bulunur. Eğer kötü kolesterol bu şekilde yükselmeye devam ederse, kanda yoğunlaşır ve küçük parçacıkları oluşturur. Bunlar damar çeperlerinde zamanla plak oluşumuna sebebiyet verir. Bu etkilerde bulundukları yerde iltihaplanma, kanama ve kireçlenme gibi olumsuzluklara neden olur. Kolesterol yükselmesi ani yükselmede bile belirti vermeden sinsice ilerler. Aradan yıllar geçince ve damarlar bu şekilde tıkanınca yakınmalarla kendini gösterir. Kişilerde başka risk faktörleri olduğunda, damarlarda oluşan plaklarda iltihabi reaksiyonlar oluşur.

Kolesterol yüksekliğinin en önemli sebebi beslenmedir. Ancak bazı kişilerde doğru beslenme olmasına rağmen, kolesterol seviyesinde yükseklik olabilir. Kolesterolün çoğu karaciğerde üretilmektedir. Bu herkeste farklı kapasitede olur. Genetik faktörler kolesterol üretiminde etkili olur. Kişinin alkol kullanımı fazlaysa, bu kolesterol düzeyinde de etkili olur. Bunun dışında yüksek tansiyon rahatsızlığı, sigara içilmesi, yaşın ilerlemesi, ailede kalp hastalığının olması gibi etkenlerde kötü kolesterolün yükselmesine neden olabilir.

Kolesterolün vücuda verdiği zararlar, bu bileşimin damarlarda birikmesi nedeniyle damarların daralması ya da tıkamasıyla oluşur. Damarlarda oluşan tıkanıklık kalbe ve vücuttaki diğer organlara kan gitmesine engel olur. Bu durum kalp krizine neden olabilen bir unsurdur. Mum kıvamında olan kolesterolün vücutta bulunması aslında faydalıdır. Ancak kolesterolün miktarının artması damarlarda birikmeye neden olarak, daralma ve tıkanma etkisi gösterir. Bu nedenle zaten vücudun ürettiği kolesterolü dengelemek için, kolesterol bakımından zengin olan besinlerden uzak durulması gerekir. Yapılan diyetler kolesterol oranının düşmesini sağlar. Ayrıca egzersizler, beslenmede balık ve beyaz et tüketilmesi gibi önlemlerde faydalı olur. Kolesterol değerlerindeki %1 oranındaki düşme, kalp krizi riskini %2 oranında düşürür. Normalde kolesterol yüksekliği bir hastalık olarak değerlendirilmese de bunu tetikleyecek bir hastalık nedeniyle sorun haline gelebilir.

Kolesterol değerleri yüksek olan kişilerde koroner arter hastası olma riski 4 kat daha fazladır. Buna engel olmak için, kolesterol oranının düşürülmesi gerekir. Damarlarda oluşan daralma ve tıkanma durumunda kan dolaşımı engelleneceğinden, kalp kası beslenemez, kalp, beyin, böbrekler gibi hayati organlarda kaçınılmaz hasarlar meydana gelmeye başlar. Tüm bu etkilerin önlenmesi için, kolesterol seviyeleri düşürülmelidir. Tedbir olarak kişilerin 20 yaşından itibaren belirli dönemlerde kan yağlarını ölçtürerek, buna uygun önlemler alması faydalı olur.