Hava kirliliği, dünya genelinde ve Türkiye'de insan sağlığını önemli ölçüde tehdit eden ciddi bir sorundur. Ülkemizde yaklaşık 35 yıl önce baş gösteren hava kirliliği, yeterli önlemler alınmadığı için hızla yayılmış ve en küçük bölgelerde bile insan sağlığını tehdit etmeye başlamıştır. Özellikle kış aylarında ısınma ve motorlu taşıtların daha fazla kullanılmasıyla hava kirliliğinin zararları günümüzde inanılmaz boyutlara ulaşmıştır. Bu nedenle, hava kirliliği dünyanın en büyük problemlerinden biri haline gelmiştir.

Hava kirliliği insanlarda en çok solunum yolu rahatsızlıklarına sebep olurken, duyu ve sindirim organlarını da olumsuz etkiler. Sinüzit, gözlerde kaşıntı ve yanma, yemek borusunda tıkanıklık gibi rahatsızlıklar kirli havanın beraberinde getirdiği hastalıklardan bazılarıdır. Özellikle astım ve KOAH (Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı) artışına sebep olan hava kirliliği, bu hastalıklar nedeniyle ölen insanların sayısını da artırmaktadır. ABD ve Avrupa'da yapılan araştırmalar, ölümlerin ve hastalıkların artması veya azalmasının, hava kirliliğinin artması veya azalması ile orantılı olduğunu göstermektedir.

Hava kirliliğinin yoğun olduğu bölgelerde yaşayan insanların, kirliliğin az olduğu bölgelerde yaşayanlara göre birkaç yıl daha az yaşadıkları tespit edilmiştir. Yapılan araştırmalara göre, 2010 yılında Türkiye'de 28,924 kişi hava kirliliğinin yol açtığı hastalıklar nedeniyle hayatını kaybetmiştir. Türkiye, bu rakamlarla 2005'te OECD ülkeleri arasındaki 9'unculuğunu 2010'da 7'nci sıraya taşımıştır. 2005-2010 yılları arasında 34 OECD ülkesi hava kirliliğinin zararlarını önlemede başarı gösterirken, Türkiye'nin de içinde bulunduğu 14 ülke bu başarıya ulaşamamıştır. 2005'e göre ölenlerin sayısı genel anlamda yüzde 4 oranında azalma göstermesine rağmen, Türkiye'de ölenlerin sayısı artış göstermiştir.

Dünya genelinde ölümlerin yüzde 6'sı hava kirliliğinin sebep olduğu ölümlerdir. Bu oran, trafik kazalarının sebep olduğu ölümlerden bile daha fazladır. Gerekli önlemler alınmadığı takdirde, bu durum gelecek yıllarda önemli ölçüde risk teşkil edecektir. Hava kirliliği sadece dışarıda değil, her alanda sağlığımızı tehdit eder. Evin içinde, iş yerinde soluduğumuz hava da kirli olabilir. Evlere topraktan sızarak içeri giren radon gazı havayı kirleten bir etkendir. Radon gazının, akciğer kanserine bağlı ölümlerin yüzde 10'undan sorumlu olduğu bazı çalışmalarda kanıtlanmıştır. ABD'de birçok insan belirli aralıklarla evinde radon gazı ölçümü yaptırmaktadır. Bu onlar için son derece önemlidir. Ülkemizde ise henüz ciddiye alınmamaktadır. Kirli havanın etkilediği insanların başında yaşlılar ve çocuklar gelir. Bağışıklık sistemleri diğer insanlara göre daha zayıf olduğundan kolay etkilenirler. Hava kirliliği sadece insan sağlığını etkilemez; hayvan sağlığını ve bitkileri de olumsuz etkiler. Bitkilerin büyümesini engelleyici ve öldürücü etkiye sahiptir. Kısaca, tüm dünyamızdaki canlıları ve ekonomiyi önemli ölçüde etkileyen ciddi bir soruna sahibiz.

Hava kirliliğinin zararlarını engellemek için bu duruma sebep olan etkenleri doğru tespit etmek, ardından gerekli çözümleri üreterek doğru kararlar almak gereklidir. Bulunan çözümler itinayla hayata geçirilmeli ve alınan önlemlerin devamlılığını sağlamak için gereken özen gösterilmelidir. Başta insan sağlığı olmak üzere tüm dünyamızı etkileyen bu olay, ihmal edilmemesi gereken son derece ciddi bir sorundur. Ülkemizde son yıllarda doğalgaz kullanımı arttıkça ısınmadan kaynaklı kirlilik azalma göstermektedir. Motorlu taşıtlardan kaynaklı kirliliğin önlenmesi için egzoz emisyon ölçümlerine başlanmıştır. Bu konuda halkımızı bilinçlendirmek için çalışmalar devam etmektedir. Bizlere düşen görev ise gerekli önlemleri alarak sevdiklerimizi ve dünyamızı koruma altına almaktır.